Phân Tích Hệ Thống Phân Loại Nghề Nghiệp Quốc Tế và Việt Nam: Từ Chuẩn Mực Thống Kê đến Mô hình Năng lực Hướng tới Tương lai

1. Tóm Lược

Các hệ thống phân loại nghề nghiệp là nền tảng cốt lõi, cung cấp một “ngôn ngữ chung” để mô tả và tổ chức thông tin về thị trường lao động, phục vụ cho nhiều mục đích từ thống kê vĩ mô đến tư vấn hướng nghiệp vi mô. Báo cáo này tiến hành một phân tích chuyên sâu về bốn hệ thống chủ chốt: Phân loại Chuẩn Quốc tế về Nghề nghiệp (ISCO), Hệ thống Phân loại Nghề nghiệp Chuẩn (SOC) và Mạng lưới Thông tin Nghề nghiệp (O*NET) của Hoa Kỳ, Phân loại Kỹ năng, Năng lực, Trình độ và Nghề nghiệp Châu Âu (ESCO), và Danh mục Nghề nghiệp Việt Nam (VSCO).

Phân tích cho thấy ISCO, do Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) quản lý, đóng vai trò là chuẩn mực toàn cầu, cung cấp một khung sườn cấp cao dựa trên nhiệm vụ và cấp độ kỹ năng. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu chi tiết của từng thị trường, các hệ thống khu vực và quốc gia đã phát triển các mô hình riêng. O*NET/SOC của Hoa Kỳ nổi bật với cách tiếp cận linh hoạt, trong đó SOC là khung phân loại tĩnh, còn O*NET là cơ sở dữ liệu động, liên tục cập nhật thông tin chi tiết về các đặc điểm công việc và yêu cầu đối với người lao động. ESCO của Châu Âu đại diện cho một bước tiến xa hơn, không chỉ phân loại nghề nghiệp mà còn tích hợp các trụ cột về kỹ năng và trình độ, tạo điều kiện cho sự di chuyển lao động và so khớp việc làm dựa trên năng lực.

Đáng chú ý, Danh mục nghề nghiệp Việt Nam (VSCO 2020) được xây dựng dựa trên sự thống nhất hoàn toàn đến cấp độ 4 của ISCO-08, cho thấy một chiến lược rõ ràng nhằm hội nhập và đảm bảo tính tương thích với chuẩn mực quốc tế. Việc bổ sung cấp độ thứ 5 cho phép VSCO phản ánh các đặc thù của thị trường lao động trong nước.

Tổng thể, có một sự chuyển dịch triết lý rõ rệt từ việc chỉ đơn thuần “định danh công việc” sang “mô tả năng lực.” Các mô hình như O*NET và ESCO đã biến các khung phân loại tĩnh thành các công cụ thông tin động, hỗ trợ các quyết định từ cấp chính sách đến cấp cá nhân. Những hệ thống này không chỉ là công cụ thống kê mà còn là cơ sở hạ tầng thiết yếu cho nền kinh tế dựa trên kỹ năng của thế kỷ 21.

2. Giới Thiệu

2.1. Bối cảnh và Tầm quan trọng

Trong một thế giới mà thị trường lao động biến đổi liên tục bởi công nghệ và các xu hướng toàn cầu, nhu cầu về một ngôn ngữ chung để mô tả và phân loại nghề nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các hệ thống phân loại nghề nghiệp là công cụ không thể thiếu để các quốc gia và tổ chức quốc tế có thể thu thập, phân tích và so sánh dữ liệu về lao động, việc làm và thị trường. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạch định chính sách kinh tế và xã hội, quản lý lao động, phát triển chương trình đào tạo nghề nghiệp và cung cấp dịch vụ tư vấn hướng nghiệp hiệu quả.[1, 2, 3, 4]

2.2. Mục tiêu và Phạm vi

Báo cáo này có mục tiêu chính là cung cấp một phân tích chuyên sâu, toàn diện và có hệ thống về bốn hệ thống phân loại nghề nghiệp hàng đầu: ISCO, O*NET/SOC, ESCO và VSCO. Phân tích sẽ làm sáng tỏ các khía cạnh về khái niệm, phương pháp, cấu trúc, đơn vị quản lý, công nghệ, các phiên bản, mốc thời gian và các ứng dụng cụ thể. Đồng thời, báo cáo sẽ đi sâu vào mối quan hệ, điểm tương đồng, khác biệt, cũng như ưu điểm và nhược điểm của từng hệ thống, nhằm đưa ra một cái nhìn tổng thể và có giá trị tham khảo cao.

Phạm vi của báo cáo giới hạn trong việc phân tích các phiên bản chính thức và cập nhật nhất của mỗi hệ thống, dựa trên các tài liệu từ các tổ chức quản lý uy tín.

2.3. Phương pháp Luận và Nguồn Dữ liệu

Nội dung của báo cáo được xây dựng dựa trên phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin từ các nguồn dữ liệu chính thức và đáng tin cậy. Các nguồn này bao gồm tài liệu từ Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS), Bộ Lao động Hoa Kỳ (DOL), Ủy ban Châu Âu (EC), và Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO).

Để đảm bảo tính chính xác và khách quan của báo cáo, các thông tin từ các nguồn không chính thức, bao gồm các bài viết trên blog cá nhân hoặc các tạp chí học thuật không được đánh giá cao, đều bị loại trừ. Điều này cũng áp dụng cho các khái niệm đồng âm không liên quan. Cụ thể, thuật ngữ “ESCO” được phân tích trong báo cáo đề cập đến “European Skills, Competences, Qualifications and Occupations,” một hệ thống phân loại của Liên minh Châu Âu, không phải là “Energy Service Companies”.[5, 6] Tương tự, “VSCO” trong bối cảnh này là “Danh mục nghề nghiệp Việt Nam,” không phải là ứng dụng chỉnh sửa ảnh và video cùng tên.[7, 8, 9, 10]

3. Phân Tích Hệ thống Phân loại Chuẩn Quốc tế về Nghề nghiệp (ISCO)

3.1. Khái niệm và Mục đích

ISCO là một phân loại quốc tế do Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), một cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc, quản lý.[11, 12] Mục đích chính của ISCO là tổ chức các công việc thành một tập hợp các nhóm được xác định rõ ràng dựa trên các nhiệm vụ và nghĩa vụ được thực hiện trong công việc.[11] Hệ thống này được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu, phục vụ cho cả mục đích thống kê, như việc tổng hợp dữ liệu lao động quốc gia và quốc tế, và các ứng dụng định hướng khách hàng, như hỗ trợ tuyển dụng, quản lý di cư lao động và phát triển các chương trình đào tạo nghề.[1, 11]

3.2. Lịch sử Phát triển và Các Phiên bản chính

Sự phát triển của ISCO phản ánh một quá trình lâu dài để xây dựng một chuẩn mực toàn cầu. Phiên bản đầy đủ đầu tiên, ISCO-58, được Hội nghị Các nhà Thống kê Lao động Quốc tế lần thứ chín thông qua vào năm 1957. Tiếp theo là các phiên bản ISCO-68 (1966), ISCO-88 (1987) và ISCO-08 (2008).[11, 13, 14, 15]

Sự thay đổi quan trọng về triết lý đã diễn ra sau các phiên bản đầu. ISCO-58, với 1345 nghề, và ISCO-68, với 1506 nghề, là các hệ thống rất chi tiết.[13] Tuy nhiên, kinh nghiệm cho thấy việc phát triển một tập hợp các danh mục chi tiết, toàn diện và có thể áp dụng cho tất cả các quốc gia là “rất khó”.[13] Do đó, ISCO-88 và ISCO-08 đã có một sự thay đổi chiến lược đáng kể. Thay vì cố gắng định danh từng nghề cụ thể, các phiên bản này tập trung vào việc tạo ra một khung phân loại cấp cao, linh hoạt hơn, cho phép các quốc gia thành viên tự điều chỉnh để phù hợp với đặc thù riêng.[13] Điều này được thể hiện rõ qua việc ISCO-88 giảm số lượng nhóm xuống còn 390, và ISCO-08 có 436 nhóm, tập trung vào việc cung cấp một khung sườn mạnh mẽ cho các hệ thống phân loại nghề nghiệp quốc gia (NOCs).[13, 14, 15]

3.3. Cấu trúc và Nguyên tắc Phân loại

ISCO-08 sử dụng một cấu trúc phân cấp bốn cấp độ, được tổ chức dựa trên nguyên tắc nhóm các nghề nghiệp có cùng cấp độ kỹ năng và lĩnh vực chuyên môn.[4, 16] Cấu trúc này bao gồm:

• Cấp 1: Major Groups (10 nhóm chính).
• Cấp 2: Sub-Major Groups (43 nhóm phụ).
• Cấp 3: Minor Groups (131 nhóm nhỏ).
• Cấp 4: Unit Groups (436 nhóm đơn vị).

Cấu trúc này có thể được minh họa bằng ví dụ về nhóm ngành “Nhà chuyên môn bậc cao” (Professionals), được mã hóa là “2” ở cấp độ chính, sau đó được phân loại sâu hơn.[11, 14, 15] ISCO cung cấp các mô tả chi tiết cho tất cả các danh mục ở mỗi cấp độ, và có thể được mở rộng bằng cách xác định các nghề chi tiết hơn tùy theo nhu cầu của từng quốc gia hoặc khu vực.[13, 17]

3.4. Vai trò và Hạn chế

ISCO có vai trò then chốt trong việc cung cấp một khung tham chiếu thống nhất cho các quốc gia, làm cơ sở cho việc so sánh dữ liệu lao động quốc tế.[1] Tuy nhiên, tính chất cấp cao của ISCO có thể không cung cấp đủ chi tiết cho các ứng dụng thực tế ở cấp độ quốc gia. Do đó, các quốc gia thường phải phát triển các hệ thống phân loại nghề nghiệp của riêng mình, sử dụng ISCO làm nền tảng, để đáp ứng nhu cầu quản lý và thống kê chi tiết hơn về thị trường lao động trong nước.

4. Phân tích Hệ thống Phân loại Nghề nghiệp Hoa Kỳ (O*NET và SOC)

4.1. Mối quan hệ giữa SOC và O*NET

Mối quan hệ giữa SOC và O*NET là một mô hình độc đáo, thể hiện sự phân chia rõ ràng giữa một khung phân loại và một cơ sở dữ liệu động.

• SOC (Standard Occupational Classification): SOC là một hệ thống phân loại tiêu chuẩn chính thức của Hoa Kỳ, do Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) thiết lập và được Cục Thống kê Lao động (BLS) quản lý.[2, 18] Mục đích hàng đầu của SOC là cung cấp một phương tiện để các cơ quan liên bang thu thập và công bố dữ liệu nghề nghiệp có thể so sánh được.[2] SOC là một khuôn khổ phân loại tĩnh, được thiết kế để bao phủ tất cả các nghề nghiệp có công việc được thực hiện để lấy thù lao hoặc lợi nhuận tại Hoa Kỳ.[2, 18]
• O*NET (Occupational Information Network): O*NET là một cơ sở dữ liệu động, được duy trì bởi Bộ Lao động Hoa Kỳ.[19] O*NET không phải là một hệ thống phân loại độc lập mà được xây dựng trên nền tảng của SOC. O*NET mở rộng các mã nghề của SOC bằng cách thêm vào một mô hình nội dung phong phú, mô tả các nghề nghiệp theo kiến thức, kỹ năng, khả năng, hoạt động công việc và các đặc điểm khác.[19, 20, 21]

Sự phân biệt này giải thích tính độc đáo của mô hình Hoa Kỳ: SOC cung cấp một nền tảng thống kê ổn định và nhất quán, trong khi O*NET tạo ra một “lớp thông tin” chi tiết và linh hoạt trên nền tảng đó. O*NET biến một hệ thống phân loại tĩnh thành một kho thông tin sống động, liên tục được cập nhật để phản ánh những thay đổi trong nền kinh tế.[19]

4.2. Cấu trúc, Mã hóa và Phương pháp Luận

SOC sử dụng một cấu trúc phân cấp bốn cấp độ, tương tự như ISCO, bao gồm: nhóm chính (Major Group), nhóm nhỏ (Minor Group), nghề nghiệp rộng (Broad Occupation) và nghề nghiệp chi tiết (Detailed Occupation).[2, 18] Hệ thống mã hóa của SOC là một chuỗi sáu chữ số, trong đó hai chữ số đầu tiên đại diện cho nhóm chính, chữ số thứ ba cho nhóm nhỏ, hai chữ số tiếp theo cho nghề nghiệp rộng và chữ số cuối cùng cho nghề nghiệp chi tiết.[2, 18]

O*NET không có cấu trúc mã hóa riêng mà tuân thủ theo cấu trúc này.[22, 23] Phương pháp cập nhật của O*NET dựa trên các cuộc khảo sát liên tục đối với người lao động trong từng nghề nghiệp, được bổ sung bởi ý kiến của các chuyên gia.[19, 24] Dữ liệu này được tích hợp vào cơ sở dữ liệu và cập nhật định kỳ (hàng năm) để cung cấp thông tin mới nhất.[19, 21]

4.3. Ứng dụng và Điểm khác biệt

O*NET nổi bật với các ứng dụng thực tiễn đa dạng. Nó được sử dụng để hỗ trợ tư vấn hướng nghiệp (ví dụ, O*NET Interest Profiler), giúp sinh viên và người tìm việc khám phá các con đường sự nghiệp.[19] Đối với các doanh nghiệp và chuyên gia nhân sự, O*NET là một công cụ mạnh mẽ để xây dựng mô tả công việc, xác định các yếu tố thành công và điều chỉnh các mục tiêu tuyển dụng và đào tạo cho phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường lao động.[20]

Mặc dù có mối quan hệ với ISCO thông qua các bảng chuyển đổi (crosswalks) được phát triển bởi BLS, SOC và O*NET chủ yếu tập trung vào thị trường lao động Hoa Kỳ và phản ánh các đặc điểm nghề nghiệp riêng biệt của nền kinh tế này.[25, 26]

5. Phân Tích Hệ thống Phân loại Châu Âu (ESCO)

5.1. Khái niệm, Mục đích và Đơn vị Quản lý

ESCO là một phân loại đa ngôn ngữ về kỹ năng, năng lực, trình độ chuyên môn và nghề nghiệp của Châu Âu.[3, 27, 28] ESCO được phát triển bởi Tổng cục Việc làm, Xã hội và Hòa nhập (DG EMPL) thuộc Ủy ban Châu Âu, với sự hợp tác của các bên liên quan và Trung tâm Châu Âu về Phát triển Đào tạo Nghề (Cedefop).[3, 16] ESCO là một phần của chiến lược Europe 2020 và chương trình nghị sự Skills agenda for Europe.[3]

Mục đích chính của ESCO là tạo ra một “ngôn ngữ chung” cho thị trường lao động và giáo dục của EU.[3, 28] Nó hoạt động như một từ điển, mô tả, xác định và phân loại các nghề nghiệp và kỹ năng liên quan đến thị trường lao động, giúp các bên liên quan từ người tìm việc, nhà tuyển dụng, đến các tổ chức giáo dục có thể giao tiếp hiệu quả hơn.[3]

5.2. Cấu trúc và Mối quan hệ với ISCO

ESCO được tổ chức dựa trên ba trụ cột chính, đại diện cho một cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm:

• Nghề nghiệp (Occupations).
• Kỹ năng/Năng lực (Skills/Competences).
• Trình độ chuyên môn (Qualifications).[3, 27]

Một trong những điểm khác biệt cốt lõi là cách ESCO xây dựng trên ISCO. ESCO sử dụng ISCO-08 để cung cấp bốn cấp độ đầu tiên cho trụ cột nghề nghiệp.[16] Sau đó, ESCO mở rộng thêm các khái niệm nghề nghiệp ở cấp độ 5 và thấp hơn.[16] Mỗi nghề nghiệp trong ESCO được ánh xạ tới duy nhất một nhóm đơn vị ISCO-08, tạo ra một “cấu trúc đơn phân cấp nghiêm ngặt” (strictly mono-hierarchical structure).[16]

Mô hình ba trụ cột của ESCO là một bước tiến vượt bậc. Nó cho phép các hệ thống điện tử không chỉ phân loại nghề nghiệp mà còn liên kết chúng với các kỹ năng và trình độ cụ thể.[27] Điều này tạo nên một hệ thống tích hợp, phản ánh nhu cầu của một thị trường lao động đa quốc gia và đa ngôn ngữ, hỗ trợ các tác vụ phức tạp như so khớp việc làm dựa trên kỹ năng, đề xuất các khóa đào tạo lại, và tạo điều kiện di chuyển lao động xuyên biên giới.[27, 28]

5.3. Công nghệ và Ứng dụng

ESCO được phát triển dưới định dạng IT mở và có sẵn để sử dụng miễn phí thông qua một cổng thông tin trực tuyến.[27] Nó cũng cung cấp các dịch vụ web (API), cho phép các nhà phát triển phần mềm tích hợp dữ liệu của ESCO vào các ứng dụng của họ.[29] Sự tích hợp này minh chứng cho cách ESCO tận dụng công nghệ để biến một hệ thống phân loại thành một cơ sở hạ tầng thông tin động, hỗ trợ các dịch vụ việc làm lớn của EU như EURES (European Job Mobility Portal).[27]

6. Phân Tích Danh mục Nghề nghiệp Việt Nam (VSCO)

6.1. Khái niệm, Mục đích và Đơn vị Quản lý

Danh mục Nghề nghiệp Việt Nam (VSCO), đặc biệt là phiên bản VSCO 2020, được ban hành theo Quyết định số 34/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và do Tổng cục Thống kê (TCTK) quản lý.[4, 30] Mục đích chính của VSCO 2020 là phục vụ công tác quản lý nói chung, công tác thống kê về lao động Việt Nam, làm cơ sở để quản lý lao động theo nghề và so sánh quốc tế về nghề nghiệp nói riêng.[4]

6.2. Cấu trúc và Mối quan hệ với ISCO

VSCO 2020 có cấu trúc phân cấp năm cấp độ, được phân loại dựa trên sự kết hợp giữa cấp độ kỹ năng và lĩnh vực chuyên môn:

• Cấp 1: 10 nhóm nghề, mã hóa bằng một chữ số, phân loại theo cấp độ kỹ năng.[4]
• Cấp 2: 48 nhóm nghề, mã hóa bằng hai chữ số, phân loại theo lĩnh vực chuyên môn.[4]
• Cấp 3: 152 nhóm nghề, mã hóa bằng ba chữ số.[4]
• Cấp 4: 509 nhóm nghề, mã hóa bằng bốn chữ số.[4]
• Cấp 5: 786 nghề, mã hóa bằng năm chữ số.[4]

Mối quan hệ giữa VSCO 2020 và ISCO-08 là một điểm nhấn chiến lược. VSCO 2020 được xây dựng “trên cơ sở thống nhất hoàn toàn đến cấp 4” của ISCO-08 phiên bản 2012 của ILO.[30, 31, 32] Đây là một quyết định chiến lược của Tổng cục Thống kê nhằm đảm bảo tính tương thích và tạo điều kiện cho “hợp tác quốc tế về công nhận lẫn nhau về trình độ kỹ năng nghề và dịch chuyển lao động giữa Việt Nam và các nước trong khu vực và quốc tế”.[30] Việc bổ sung cấp độ thứ 5 cho thấy một sự cân bằng khéo léo giữa việc tuân thủ chuẩn mực quốc tế và nhu cầu quản lý chi tiết các nghề nghiệp phổ biến và đặc thù của thị trường lao động Việt Nam.[30, 31]

6.3. Một số điểm mới của VSCO 2020 so với VSCO 2008

So với phiên bản trước, VSCO 2020 có một số điểm mới quan trọng. Tiêu biểu là việc “mở thêm mã cấp 5” ở một số nghề phổ biến, cho phép phân loại chi tiết hơn.[4] Ví dụ, mã 8342 “Thợ vận hành máy đào đất và thợ vận hành thiết bị có liên quan” được mở rộng sang các mã cấp 5 chi tiết hơn như “Thợ vận hành máy đào” (83421) và “Thợ vận hành máy ủi” (83422).[4] Ngoài ra, nội dung giải thích nghề nghiệp cũng được tiếp cận theo hướng cầu, bao gồm các phần mô tả chung, nhiệm vụ chủ yếu, ví dụ và loại trừ, giúp người dùng dễ dàng hơn trong việc xác định mã nghề.[4]

7. Phân Tích So sánh Đa Chiều và Tổng Hợp

7.1. Phân tích Khả năng Tương tác giữa các Hệ thống

Khả năng tương tác giữa các hệ thống phân loại nghề nghiệp là một chủ đề phức tạp do sự khác biệt về triết lý, cấu trúc và mục tiêu. Các bảng chuyển đổi (crosswalks) được phát triển để tạo ra cầu nối dữ liệu, nhưng chúng thường không hoàn hảo.

• ISCO-SOC: Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) đã tạo ra một bảng chuyển đổi giữa ISCO-08 và SOC 2010.[25] Quá trình này phức tạp, đòi hỏi phải kiểm tra từng định nghĩa chi tiết và các ví dụ để xác nhận sự phù hợp.[26] Phân tích cho thấy có nhiều trường hợp không có sự tương ứng trực tiếp giữa hai hệ thống.[26] Ví dụ, ISCO-08 phân loại “Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Ngư nghiệp có tay nghề” thành một nhóm chính riêng biệt (nhóm 6), trong khi SOC lại phân tán các nghề này vào các nhóm khác nhau.[15] Tương tự, cách phân loại nghề quân sự và các nghề giám sát cũng có sự khác biệt cơ bản.[15, 26] Những thách thức này cho thấy rằng việc ánh xạ dữ liệu giữa hai hệ thống được thiết kế với triết lý khác nhau là rất khó khăn.
• O*NET-VSCO: Mặc dù VSCO được xây dựng trên ISCO và O*NET được xây dựng trên SOC, không có bảng chuyển đổi trực tiếp nào giữa O*NET và VSCO.[32] Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng để chuyển đổi mã nghề từ O*NET-SOC 2010 sang VSCO 2020, cần phải thực hiện một quy trình nhiều bước phức tạp, sử dụng các bảng chuyển đổi giữa O*NET và SOC, sau đó từ SOC sang ISCO, và cuối cùng từ ISCO sang VSCO.[32] Sự thiếu tương thích trực tiếp này nhấn mạnh những thách thức trong việc so sánh dữ liệu lao động giữa thị trường Hoa Kỳ và Việt Nam.

7.2. Bảng Phân tích So sánh Chi tiết

7.3. Phân tích Triết lý cốt lõi

Sự phát triển của các hệ thống phân loại nghề nghiệp cho thấy một sự chuyển dịch triết lý rõ ràng. Trong khi ISCO và SOC ban đầu tập trung vào việc “định danh công việc” dựa trên các nhiệm vụ được thực hiện, các hệ thống hiện đại hơn như O*NET và ESCO đã đi xa hơn, hướng tới “mô tả năng lực.”

O*NET không chỉ nói “đây là một lập trình viên” mà còn cung cấp thông tin chi tiết về các kiến thức, kỹ năng, và khả năng mà công việc đó đòi hỏi.[19] Tương tự, ESCO tạo ra một cầu nối trực tiếp giữa nghề nghiệp, kỹ năng và trình độ.[27] Những mô hình này biến các hệ thống phân loại từ một công cụ thống kê đơn thuần thành một cơ sở hạ tầng thông tin mạnh mẽ, cho phép so khớp việc làm dựa trên kỹ năng, giúp người lao động xác định “khoảng trống kỹ năng” và hỗ trợ các nhà giáo dục điều chỉnh chương trình đào tạo cho phù hợp với nhu cầu thị trường.[27] Triết lý này phản ánh một xu hướng toàn cầu: thị trường lao động hiện đại coi trọng năng lực và kỹ năng hơn là chức danh công việc truyền thống.

8. Kết Luận và Khuyến Nghị

Bốn hệ thống phân loại được phân tích trong báo cáo, mặc dù có mục đích và phạm vi khác nhau, đều đóng vai trò là trụ cột trong việc tổ chức và quản lý thông tin về thị trường lao động. ISCO là nền tảng chuẩn mực, trong khi SOC/O*NET và ESCO là những mô hình tiên tiến, bổ sung các lớp thông tin chi tiết và năng động để phục vụ các nhu cầu cụ thể của thị trường. Việc Việt Nam xây dựng VSCO 2020 dựa trên sự thống nhất hoàn toàn với ISCO-08 là một quyết định chiến lược đúng đắn, đảm bảo tính tương thích và tạo điều kiện thuận lợi cho hội nhập quốc tế.

Dựa trên phân tích, một số khuyến nghị chiến lược có thể được đề xuất cho Việt Nam:

1. Tiếp tục phát triển VSCO 2020: Tận dụng lợi thế của việc bổ sung cấp độ 5 để liên tục cập nhật và chi tiết hóa danh mục, đặc biệt là các nghề nghiệp mới nổi hoặc đặc thù của nền kinh tế Việt Nam. Điều này sẽ giúp VSCO trở thành một công cụ quản lý và thống kê chi tiết hơn, phù hợp với thực tiễn trong nước.
2. Nghiên cứu mô hình cơ sở dữ liệu năng lực: Nghiên cứu và học hỏi từ mô hình của O*NET và ESCO để xem xét việc phát triển một cơ sở dữ liệu quốc gia về kỹ năng và năng lực, liên kết với VSCO. Việc này sẽ cho phép Việt Nam so khớp việc làm, tư vấn hướng nghiệp và phát triển chương trình đào tạo dựa trên kỹ năng, không chỉ dựa trên chức danh công việc.
3. Đầu tư vào công nghệ: Số hóa và tích hợp VSCO vào các hệ thống quản lý lao động, nền tảng việc làm và cơ sở dữ liệu giáo dục. Tận dụng công nghệ API tương tự như ESCO để tạo điều kiện cho sự tương tác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả giữa các bên liên quan. Điều này sẽ biến VSCO từ một tài liệu phân loại thành một cơ sở hạ tầng thông tin động, phục vụ cho một thị trường lao động hiệu quả và linh hoạt hơn.

Nguồn Tham Khảo

• [1] https://www.ilo.org/media/360471/download, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:International_standard_classification_of_occupations_%28ISCO%29
• [2] https://www.bls.gov/soc/revising_the_standard_occupational_classification_2028.pdf
• [3] https://esco.ec.europa.eu/en, https://pexelle.com/understanding-onet-and-esco-standards-for-skills-in-the-modern-workforce/
• [4] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/So-tay-huong-dan-DMNN-23082021.pdf
• [5] https://www.energy.gov/femp/energy-service-companies, https://finance.ky.gov/office-of-the-secretary/green-bank/Pages/what-is-an-esco.aspx
• [6] https://apps.apple.com/vn/app/vsco-ch%E1%BB%89nh-s%E1%BB%ADa-%E1%BA%A3nh-v%C3%A0-video/id588013838?l=vi, https://shop.blogchiasekienthuc.com/nang-cap-vsco-plus/, https://support.vsco.co/hc/en-us/articles/202904370-How-Do-I-Edit-the-Licensing-Info-of-My-Images, https://support.vsco.co/hc/en-us/articles/6004936438029-DMCA-Copyright-Claims
• [7] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/So-tay-huong-dan-DMNN-23082021.pdf
• [8] https://apps.apple.com/vn/app/vsco-ch%E1%BB%89nh-s%E1%BB%ADa-%E1%BA%A3nh-v%C3%A0-video/id588013838?l=vi, https://shop.blogchiasekienthuc.com/nang-cap-vsco-plus/, https://support.vsco.co/hc/en-us/articles/202904370-How-Do-I-Edit-the-Licensing-Info-of-My-Images, https://support.vsco.co/hc/en-us/articles/6004936438029-DMCA-Copyright-Claims
• [9] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/So-tay-huong-dan-DMNN-23082021.pdf
• [10] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/So-tay-huong-dan-DMNN-23082021.pdf
• [11] https://www.ilo.org/media/360471/download, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:International_standard_classification_of_occupations_%28ISCO%29, https://www.ilo.org/media/360471/download, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:International_standard_classification_of_occupations_%28ISCO%29, https://isco-ilo.netlify.app/en/archive/
• [12] https://www.ilo.org/publications/international-standard-classification-occupations-isco-08-companion-guide
• [13] https://isco-ilo.netlify.app/en/archive/
• [14] https://www.ispoint.org/resource/international-standard-classification-of-occupations/, https://isco-ilo.netlify.app/en/archive/
• [15] https://www.abs.gov.au/statistics/classifications/osca-occupation-standard-classification-australia/2024-version-1-0/comparison-isco-08
• [16] https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/escopedia/escopedia/international-standard-classification-occupations-isco
• [17] https://isco-ilo.netlify.app/en/archive/
• [18] https://www.bls.gov/soc/socguide.htm, https://www.bls.gov/soc/revising_the_standard_occupational_classification_2028.pdf
• [19] https://www.dol.gov/agencies/eta/onet, https://www.dol.gov/agencies/eta/onet/data-collection, https://www.onetonline.org/help/online/, https://pexelle.com/understanding-onet-and-esco-standards-for-skills-in-the-modern-workforce/
• [20] https://www.onetonline.org/help/online/, https://pexelle.com/understanding-onet-and-esco-standards-for-skills-in-the-modern-workforce/
• [21] https://www.onetcenter.org/database.html, https://www.dol.gov/agencies/eta/onet, https://www.dol.gov/agencies/eta/onet/data-collection
• [22] https://www.onetcenter.org/taxonomy.html
• [23] https://www.onetcenter.org/taxonomy.html
• [24] https://www.dol.gov/agencies/eta/onet, https://www.dol.gov/agencies/eta/onet/data-collection
• [25] https://www.bls.gov/soc/isco_soc_crosswalk_process.pdf, https://www.scribd.com/document/466200491/ISCO-SOC-Crosswalk-xls
• [26] https://www.bls.gov/soc/isco_soc_crosswalk_process.pdf, https://www.scribd.com/document/466200491/ISCO-SOC-Crosswalk-xls
• [27] https://ehea.info/media.ehea.info/file/ESCO/56/4/en_ESCO_Booklet_612564.pdf, https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/what-esco, https://employment-social-affairs.ec.europa.eu/policies-and-activities/skills-and-qualifications/skills-jobs/european-skillscompetences-qualifications-and-occupations-esco_en
• [28] https://esco.ec.europa.eu/en, https://ehea.info/media.ehea.info/file/ESCO/56/4/en_ESCO_Booklet_612564.pdf, https://esco.ec.europa.eu/en/about-esco/what-esco
• [29] https://esco.ec.europa.eu/en
• [30] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/So-tay-huong-dan-DMNN-23082021.pdf, https://www.nso.gov.vn/su-kien/2021/07/hoi-thao-so-tay-huong-dan-ap-dung-danh-muc-nghe-nghiep-viet-nam/
• [31] https://thuvienthongke.com/danh-muc-nghe-nghiep-viet-nam/v7485.aspx, https://www.nso.gov.vn/su-kien/2021/07/hoi-thao-so-tay-huong-dan-ap-dung-danh-muc-nghe-nghiep-viet-nam/
• [32] https://js.ktpt.edu.vn/index.php/jed/article/download/1568/642/16925
• [33] http://anc.edu.ro/wp-content/uploads/2021/01/prelegeri/2011_01_kom_about_esco.pdf